Son dönemde sağlık hizmetlerine ulaşımın önündeki engellerin kaldırılmasına yönelik gerçekleştirilen uygulamalar sonucu, sağlık hizmetlerinde sağlığa ayrılan pay, yüzde 3,5’lerden yüzde 7’lere çıkmış ve OECD ortalamasına ulaşılmıştır. Bu durum, sağlık hizmetlerinden yararlanan vatandaşlar açısından sevindirici olmakla birlikte, finansal sürdürülebilirlik açısından risk oluşturacak düzeye yaklaşmıştır. GSMH’nın büyümesi ile birlikte sağlığa ayrılan kaynağın da artması kuşkusuz istendik bir durumdur. Ancak, sağlığa ayrılan kaynağın, GSMH artış oranı üzerinde gerçekleşmesi ve bunun süreklilik kazanması, finansal sürdürülebilirlik açısından risk oluşturmaktadır. Kuşkusuz finansal sürdürülebilirlik de sağlık hizmetinin vatandaşa uzun erimli bir dönemde sunulabilmesinin temel koşuludur.
İşte bu riskin yönetimine yönelik yapılmaya çalışılan temel uygulamalardan birisi de, sağlık harcamalarının kişi, harcama kalemi, hekim, coğrafya, epidemiyolojik veriler vd. unsurlar açısından izlenmesi ve elde edilen verilere göre sağlık politikalarının oluşturulması ve harcamalarının yönetilmesidir. Bu ise sağlık hizmetlerinin elektronik alt yapısının tüm yurt düzeyinde efektif bir şekilde kurulmasını ve uygulanmasını zorunlu kılmaktadır.
Ülkemizde sağlık hizmetlerinde bilişim alanında çok önemli mesafeler alınmıştır. Ancak bu verilerin hukuksal ve mali açından kabul görmesi için, kimi yasal düzenlemeleri zorunlu kılmaktadır. Bu amaçla çıkarılan ve 23 Mart 2007 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 5597 sayılı Kanun ile elektronik faturalama, elektronik veri giriş ve transferi için zorunlu olan hukuksal alt yapı tamamlanmıştır. Düzenleme halen Sosyal Güvenlik Kurum (SGK) kapsamında (SSK, Bağ-Kur ve ES) sağlık hizmeti alan kişileri ilgilendirmektedir. Kanun ile getirilen başlıca düzenlemeler şunlardır:
Sağlık Hizmetlerinde Elektronik Fatura Uygulaması Yasalaşmıştır
5502 sayılı Yasaya eklenen ek madde ile elektronik fatura uygulaması yasalaşmıştır. Bugüne kadar elektronik altyapı tüm sağlık kurum ve kuruluşlarında kullanılmakla birlikte, elektronik verilerin yasal belge olarak kabul edilmemesi nedeniyle, kağıt ortamında çıktı alınmakta ve tüm fatura inceleme ve sonuçlandırma işlemleri kağıt ortamında yapılmakta idi. Düzenleme ile gerek faturalar ve gerekse dayanağı belgelerin elektronik ortamda düzenlenmesi ve gönderilmesi uygulaması yaşama geçirilmiştir. Uygulama ile özellikle hekimlerin ve diş hekimlerinin hastaya teşhis ve tedavi için ayırdıkları zamanın önemli ölçüde artması ve bürokratik işlemlerin en az düzeye inmesi mümkün hale getirilmiştir. Bu sağlık kurum ve kuruluşlarının mevcut iş akışlarını da ciddi ölçüde gözden geçirmelerini ve yeni uygulamalar getirmelerini zorunlu kılacaktır.
Örnekleme Yoluyla Fatura İnceleme Kamu ve Özel Sektöre Yaygınlaştırılmıştır
Sağlık hizmeti sunan kamu ya da özel sağlık kurumları açısından en ciddi sorunlardan birisi, sunulan sağlık hizmetinin bedellerinin alınmasında yaşanan sorunlar ve gecikmelerdir. Bu gecikmelerde kuşkusuz fatura ve eki belgelerin detaylı oluşu, fatura inceleyen kurumların fatura inceleme birimlerinin kadro ve teknolojik imkanlarındaki yetersizlikler önemli bir rol oynamaktadır. Ancak son analizde, bu yapından kamu ya da özel sağlık kurumları önemli ölçüde zarar görmektedirler. İşte bu sorunu kalıcı bir şekilde çözmek için daha önce, sadece kamu sağlık tesisleri için getirilen örnekleme yoluyla fatura inceleme uygulaması, tüm sağlık sektörüne yaygınlaştırılmıştır. Uygulama, faturaların yüzde 5 ila yüzde 10 oranında incelenmesi sonucu bulunan kesinti oranının tüm faturalara uyarlanmasını içermektedir.
Kuşkusuz bu tür düzenlemeler, sağlık hizmetlerinin temel süjesini oluşturan hastaya sunulan sağlık hizmetine olumlu yönde katkı sağladıkça önem ve anlam kazanacaktır. Özellikle hekim ve diş hekimlerimizin bürokratik işlemler nedeniyle hastaya yeterince kaliteli zaman ayırmamasının önündeki önemli bir engel ortadan kaldırılmış olmaktadır. Artık sıra bu öncü uygulamayı yaşama getirmekle görevlendirilen Sosyal Güvenlik Kurumundadır.
23.04.2007 tarihinde Medimagazin Sağlık Haber Portalında yayınlanmıştır. Ulaşmak için lütfen tıklayınız: https://www.medimagazin.com.tr/authors/huseyin-celik/tr-saglik-hizmetlerinde-elektronik-fatura-donemi-72-65-1154.html
Hüseyin Çelik 