Çıktı, çıkıyor, derken Genel Sağlık Sigortası Kanunu değil ama kanunun uygulamaları günlük yaşamımıza bir bir girmeye başladı. Vatandaşlar arasında farklı çalışma statüsüne bağlı olarak yıllardır sürdürülen ayrımcı uygulamalar, 15 Haziran itibariyle son verildi. Sıra Yeşil Kartlılara da aynı hakların tanınmasına geldi. Bu uygulamanın yaşama geçmesi için Yeşil Kart Yönetmeliğinde yapılacak değişiklik yeterli olacaktır.
Uzun yıllar Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan Tebliğ bu sefer gölgede kaldı ve toplumun yüzde 65’ini temsil eden Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) yayımladığı Tebliğ ve bu Tebliğ hükümlerinin yaşama geçirilmesi kamuoyunu oldukça meşgul etti. Gerek özel sağlık kurumları ile gerekse kamu sağlık kurumları ile yapılan sözleşmeler, son ana yetişse de ciddi bir sorun olmaksızın uygulanmaya başlandı. Bunda yoğun emeği geçen SGK yetkililerini kutlamak gerekiyor.
Geçen haftaki yazımızda, özel sağlık kurum ve kuruluşları ile yapılacak sözleşmelerin hükümlerinden bahsetmiştik. Görüldü ki sözleşme taslakları, kimi revizyonlara uğramakla birlikte büyük ölçüde taslakta yer alan hükümlere benzer bir şekilde yayımlandı. Tebliğ ve Sözleşme uygulamalarının gerek vatandaş, gerekse hizmet sunan kurumlar açısından sonuçları kısa zaman içinde ortaya çıkmaya başlayacaktır. Bu aşamada sürecin karşılıklı anlayış ve işbirliği içinde yürütülmesine ihtiyaç vardır.
Sağlık hizmetlerinin finansmanı konusuna ilgi duyan herkes bu açılımların sonucu kamu sağlık harcamalarında yaşanacak artıştan endişe etmektedir. Konuyla ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Sayın Murat Başesgioğlu’nun 1 Haziran 2006 tarihinde yaptığı basın bilgilendirme toplantısında verdiği finansal bilgilerin gözden geçirilmesinde yarar bulunmaktadır.(1) Sayın Bakanın yaptığı açıklamalardan 2004-2006 yılları arasında toplam kamu sağlık giderini (SSK, Bağ-Kur, ES, Devlet Memurları ve Yeşil Kart) gösteren tablo aşağıda gösterilmiştir.
Bu tablodaki toplam kamu sağlık harcama tutarlarının, sadece faturalı harcama tutarları olduğunun altını çizmekte yarar var. Bu tutarlara, Genel Bütçeden kamu sağlık kurum ve kurumlarına yapılan maaş, yeni yatırım, koruyucu sağlık v.b. harcamaların da ilave edilmesi gerekmektedir.
Sadece faturalı harcamalar dikkate alınarak yapılan hesaplamalarda, 2004 yılında 16,7 Milyar YTL olan kamu sağlık harcamasının, yüzde 40 artışla, 2006 yılında 23,3 Milyar YTL’ye ulaştığı görülmektedir.
Yine 2004-2006 döneminde tedavi harcamaları yüzde 58 artarak 12,3 Milyar YTL olurken, ilaç harcamaları yüzde 22’lik artışla 9,9 Milyar YTL olmuştur. Sadece SSK, Bağ-Kur ve ES sağlık harcamaları dikkate alındığında 2005 yılında 14,2 Milyar YTL olan toplam faturalı sağlık harcaması, yüzde 28’lik bir artış göstererek 2006 yılında 18,1 Milyar YTL’ye ulaşmıştır. 2007 yılında beklenen toplam sağlık harcaması ise 2006 yılına göre yüzde 6,6 lık artışı ifade etmektedir. Ancak bu harcamaların GSMH’ye oranı değişmeyerek 2006 yılında da yüzde 3,1 olarak kalmıştır. SGK’nın (SSK, Bağ-Kur ve ES) ilaç harcamaları dikkate alındığında, ilaçların GSMH’ oranı 2005 ve 2006’da değişmeyerek yüzde 1,4 olarak kaldığı anlaşılmaktadır. Tedavi giderlerinin GSMH’ye oranı 2005’de yüzde 1,3 iken, 2006’da yüzde 1,5 olarak gerçekleştiği görülmektedir.
Tebliğle yapılan en marjinal farklılığın 3. basamak üniversite hastanelerine kişilerin sevk zinciri olmaksızın, 2. basamak sağlık kurumlarından sevk olmaksızın doğrudan başvurmalarına imkan getirilmesidir. Kaldı ki önceki uygulamada 3. basamak olarak sayılan Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastanelerine SSK ve Bağ-Kur dışında tüm kişiler doğrudan başvurma hakkına sahipti. Ayrıca üniversite hastanelerinin boş kapasitelerinin doldurulması halinde oluşacak ek masrafın çok yüksek bir tutar olmayacağı hesaplanmıştır. SGK tarafından yeni uygulama ile Üniversite hastanelerine oluşacak ek başvuru sonucu ödenecek ek tutar, 500 Milyon YTL olarak hesaplanmıştır. Uygulamaya geçirilen elektronik veri alt yapısı (Medula) ile önümüzdeki dönemde Üniversite Hastanelerine açılımın ek maliyeti kuruşu kuruşuna hesaplanabilecektir. Elde edilecek finansal bulgulara göre gerekli revizyonların da zaman içinde yapılması mümkün bulunmaktadır. Kanımca uygulamanın en önemli tarafı, toplum kesimleri arasında farklı çalışma statüsüne göre oluşturulan farklı uygulamaların ortadan kaldırılmasıdır. Bu uygulamanın GSS’nin yürürlüğe girmesi ile yasal düzeye de taşınması, hakların güvenceye alınması açısından ayrı bir öneme sahiptir. (1) http://www.sgk.gov.tr
25.06.2007 tarihinde Medimagazin Sağlık Haber Portalında yayınlanmıştır. Ulaşmak için lütfen tıklayınız: https://www.medimagazin.com.tr/authors/huseyin-celik/tr-tebligler-ve-sozlesmeler-yururlukte-gozler-simdi-finansmanla-ilgili-gostergelerde-72-65-1234.html
Hüseyin Çelik 